Chiếc bàn được đặt ngay giữa gian nhà gỗ, xung quanh có khá nhiều những món đồ cổ nhỏ khác của ông Mười, một người chuyên sưu tầm đồ cổ có tiếng ở Hội An. Chủ nhân đi vắng, tiếp khách ghé tham quan là ông Nguyễn Tấn Hòa (đã ngoài 60 tuổi), là người chuyên coi giữ gian nhà.

Chỉ vào chiếc bàn tròn vỏn vẹn một chân, ba trụ, thoạt nhìn khá đơn sơ, không có gì đáng chú ý ngoài vẻ cũ kỹ, ông Hòa giới thiệu: “Chiếc bàn cổ kỳ diệu đây!”. Không nói rõ ngọn ngành chiếc bàn vội, ông Hòa hướng dẫn chúng tôi đặt sấp nhẹ hai bàn tay lên mặt bàn, tập trung ý nghĩ bàn sẽ quay về phía bên trái hay chiều ngược lại. Sau một khoảng không lâu, độ vài giây, chiếc bàn phát một âm thanh như tiếng các khối gỗ xoắn vào nhau và xoay theo chiều đúng với ý nghĩ người đặt tay lên bàn.

Khi đồng loạt lật ngửa cả hai bàn tay, mặt bàn lập tức dừng lại và xoay theo chiều ngược lại. Sự kỳ diệu của chiếc bàn ở chỗ nó tự xoay theo ý nghĩ chứ không theo sự điều khiển của đôi bàn tay chỉ đặt hờ trên mặt bàn, thể hiện ở tốc độ xoay nhanh, dễ đến chóng mặt. Mà nếu điều khiển bằng tay, phải dùng một lực mạnh hơn nhiều

“Chiếc bàn kỳ diệu ở chỗ chưa ai giải thích được nguyên lý hoạt động của nó chứ không phải nó là chiếc bàn thần tiên, thần thánh gì. Nhiều người đến đây, họ không hề tin thần thánh hoặc những chuyện ly kỳ hư ảo nhưng hoạt động tự xoay theo ý nghĩ một cách kỳ lạ của chiếc bàn cuốn hút họ. Họ cứ thử đi thử lại, nó vẫn như vậy”. - ông Hòa quả quyết

Chính lúc chúng tôi đang thử nghiệm lời giới thiệu về chiếc bàn kỳ diệu, có một đôi khách vào tham quan, trong đó có một du khách đến từ Hàn Quốc, tỏ ra rất thích thú, công nhận chiếc bàn quả có sự kỳ lạ và lần đầu tiên được nhìn thấy.

Chiếc bàn cổ tự xoay này theo lời kể của ông Hòa được tìm sưu tầm từ một ngôi làng ở huyện Tiên Phước (Quảng Nam). Tìm hiểu thêm về chiếc bàn cổ có khả năng tự xoay theo ý nghĩ kỳ lạ, chúng tôi được biết chiếc bàn cổ tự xoay ở Hội An là loại bàn làm bằng gỗ mít, đã có gần 200 năm tuổi. Và đó là không phải là chiếc bàn kỳ diệu duy nhất. Chiếc bàn cổ tự xoay ở Hội An còn có nhiều “anh em” lưu lạc khắp nơi. Tất cả đều xuất xưởng cách đây hàng trăm năm từ  làng mộc Văn Hà, làng mộc tiếng tăm nay chỉ còn “vang bóng một thời” ở Phú Ninh (Quảng Nam).

Truyền rằng những nghệ nhân làng Văn Hà ngày ấy làm ra những chiếc bàn gỗ mít này như một mặt hàng gia dụng, bán cho nhà dân trong vùng QuảngNam và lân cận. Người thợ không cố ý nhưng những chiếc bàn theo một nguyên lý nào đó chưa giải thích được, có khả năng tự xoay kỳ lạ.

Thỏa mãn trí tò mò của chúng tôi, ông Hòa cho phép chúng tôi tháo rời các bộ phận của bàn ra xem. Cấu trúc chiếc bàn khá đơn giản, có một trụ tròn với chân ba trụ gắn với mặt bàn bằng một khối gỗ vuông nhỏ có bốn chân trụ ngắn để đỡ mặt bàn. Phần mặt bàn có đường kính khoảng 60 cm, dược tạo thành bởi hai mảnh gỗ hình bán nguyệt ghép vào nhau. Khe hở giữa hai mảnh gỗ này chạy dọc thành một đường kính tự nhiên. Tất cả chỉ có vậy, mà bên trong cấu trúc đơn giản ấy, quả thật còn ẩn chứa nhiều kỳ thú chưa có lời giải đáp xác đáng nào.

 

Khánh Hiền